Khám Phá Cây Bằng Lăng: Đặc Điểm, Công Dụng Và Cách Chăm Sóc

Sắc tím hoa bằng lăng luôn gợi nhớ ký ức tuổi học trò, mùa chia ly đầy xao xuyến. Không chỉ mang vẻ đẹp lãng mạn, Cây Bằng Lăng còn là lựa chọn phổ biến cho cảnh quan công cộng, trường học và sân vườn. Bài viết này sẽ khám phá chi tiết về đặc điểm, nguồn gốc, các loại bằng lăng phổ biến, cùng những ích lợi và cách trồng, chăm sóc cây bằng lăng để hiểu vì sao loài cây này lại được yêu thích đến vậy. cây hoa mẫu đơn cũng là loài hoa đẹp được ưa chuộng trong cảnh quan.

• Tên khoa học: Lagerstroemia Speciosa (L.) Pers
• Tên tiếng Anh: Pride of India
• Tên gọi khác: bằng lăng nước, bằng lăng tím

Nguồn gốc và phân bố của cây bằng lăng

Bằng lăng là một trong số những loài cây bản địa của Ấn Độ. Chúng còn được tìm thấy ở những quốc gia Đông Nam Á như Lào, Campuchia, Việt Nam, Philippines… Cây thường mọc nhiều ở những khu vực có lượng mưa từ 1000 – 2000mm, dọc bờ sông và những nơi có độ ẩm cao.

Đặc điểm của cây hoa bằng lăng

Bằng lăng thuộc loại cây thân gỗ, có chiều cao trung bình từ 5 – 10m, đôi khi có thể cao tới 20m. Đường kính thân rộng 20 – 35cm. Thân cây phân thành nhiều nhánh, tán cây dày, rậm rạp.

Lá nhẵn, to, hình elip, mép có răng cưa. Lá có bề rộng 4 – 8cm, dài 8 – 15cm và thường rụng theo mùa.

Mỗi bông hoa bằng lăng có 6 cánh, màu tím hồng, nhưng đôi khi vẫn có một vài bông hoa màu hồng hoặc trắng. Cánh hoa hình trứng, dài 2 – 3cm, mọc thành từng chùm ở ngọn. Tới mùa hoa (thường là mùa hè), chùm hoa nở rộ, phủ tím cả một góc trời thơ mộng. Cánh hoa mỏng manh, khi rụng xuống tạo thành thảm hoa dưới gốc cây, nhìn từ xa rất lãng mạn.

Quả cây thuộc dạng quả nang, hình elip, có màu xanh tím khi còn non và hóa nâu khi chín. Hạt có màu nâu nhạt.

Cây bằng lăng đẹp nhất Việt Nam tại Bình Thuận

Cây bằng lăng ở thôn Liêm Thái, xã Hồng Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận được đánh giá là cây hoa bằng lăng đẹp nhất Việt Nam. Mỗi khi hè tới, cây bằng lăng này lại thu hút được rất nhiều du khách tới tham quan và chụp ảnh bởi vẻ đẹp độc đáo của nó.

Theo như chủ nhân của cây bằng lăng Bình Thuận này cho biết, đây là giống bằng lăng ổi được ông đào về ở khu rừng gần nhà trồng cách đây 24 năm. Lúc ấy, cây chỉ cao khoảng 1,5m. Hiện tại nó đã cao gần 6m và có tán xòe rất rộng, trông như một cây nấm khổng lồ. Sức hút của nó đến từ những bông hoa nở đều từ trên ngọn xuống dưới tán cây với mật độ dày đặc hiếm thấy, tạo nên một cảnh tượng tuyệt đẹp khó quên.

Các loại bằng lăng phổ biến

Cây bằng lăng tím

Còn được gọi là bằng lăng nước, là giống bằng lăng phổ biến nhất ở Việt Nam, thường thấy ở khắp các đường phố, công viên và khu vực công cộng. Nhờ có tán lá dày và rậm, chúng hay được trồng để trang trí và tạo vẻ đẹp cho cảnh quan đô thị. Mùa hoa nở thường kéo dài và rất rực rỡ với sắc tím đặc trưng.

Để tìm hiểu chi tiết về loại cây phổ biến này, bạn có thể tham khảo thêm thông tin về cây bằng lăng tím.

Cây bằng lăng rừng

Bằng lăng rừng thường phát triển ở những khu vực miền núi, bên trên những cánh rừng, đồi, núi nguyên sinh. Điểm khác biệt lớn nhất giữa chúng và các loại bằng lăng khác là chúng mọc dại thay vì được trồng bởi bàn tay con người.

Cây chi bằng lăng Lagertroemia (Tử vi)

Thường được biết đến với cái tên cây tử vi hoặc tường vi. Chúng được tìm thấy nhiều ở các quốc gia Đông Á và Châu Úc.

Phần vỏ thân hàng năm đều lột ra, tạo nên vẻ ngoài loang lổ, không đồng đều nhưng lại khá đặc trưng. Hoa nhỏ và mỏng manh hơn so với các loại bằng lăng khác.

Cây bằng lăng ổi

• Tên khoa học: Lagerstroemia Calyculata Kurz
• Tên gọi khác: bằng lăng cườm

Hầu hết các đặc tính của loại này không khác nhiều so với bằng lăng tím. Chúng là một sự lựa chọn thay thế độc đáo cho bằng lăng tím mà nhiều người vẫn ưa chuộng, đặc biệt với những cây có dáng đẹp. Giống này cũng được dùng làm thuốc trong y học cổ truyền.

Những ích lợi của cây bằng lăng

Thông thường, những cây bằng lăng được trồng trong đô thị có chiều cao từ 2 – 2,5m, tạo bóng mát trong các trường học hay công viên, sân vườn. Cây dừa cảnh thân to cũng là một lựa chọn khác để tạo bóng mát cho các khu vực rộng lớn.

Bộ tán vừa dày vừa cao của bằng lăng cũng hữu ích trong việc thanh lọc không khí, giúp không gian dưới gốc cây trở nên dễ chịu, thoải mái nhờ nguồn không khí trong lành.

Những bông hoa bằng lăng tím chính là điểm nhấn của loài cây này. Chỉ cần ghé mắt qua các trường học hay khu đô thị vào thời điểm cây ra hoa cũng đủ để khiến người nhìn không khỏi thán phục trước vẻ đẹp rực rỡ của chúng.

Ý nghĩa của hoa bằng lăng

• Hoa bằng lăng nở rộ vào dịp hè, thời điểm các cô cậu học trò sắp kết thúc năm học. Do đó, nó còn thể hiện nỗi buồn chia ly, từ biệt bạn bè, thầy cô.
• Những bông hoa bằng lăng tím sắp rơi xuống sân trường như ẩn giấu tâm tư và tình cảm ngây ngô của học trò mới lớn, những rung động đầu đời.
• Trong phong thủy, màu tím thường đại diện cho sự chung thủy, lãng mạn và thuần khiết trong tình yêu.

Bằng lăng dưới góc nhìn của y học cổ truyền

Cây bằng lăng, đặc biệt là Lagerstroemia speciosa, đã được sử dụng trong y học cổ truyền ở một số nơi:

• Trong y học dân gian của người Philippines, lá cây bằng lăng được cho là có công dụng giảm lượng đường huyết trong cơ thể và hỗ trợ giảm cân.

• Chiết xuất từ hoa có một số dược tính như khả năng chống oxy hóa và kháng khuẩn.

• Chiết xuất từ quả có tác dụng chống buồn ngủ, chống tiêu chảy và gây độc tế bào (trong nghiên cứu).

• Chiết xuất từ lá còn có công dụng kháng khuẩn, chống viêm, ngăn ngừa béo phì, xơ vữa động mạch (trong nghiên cứu).

• Ngoài ra, vỏ cây được sử dụng để chữa đau bụng trong một số bài thuốc dân gian.

(Lưu ý: Các thông tin về y học cổ truyền chỉ mang tính tham khảo, cần tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng.)

Cách trồng và chăm sóc cây hoa bằng lăng

Phương pháp nhân giống

Sử dụng hạt để trồng cây là phương pháp hiệu quả nhất để nhân giống bằng lăng.

• Hạt giống nên được chọn từ cây bố mẹ có tuổi đời 10 – 20 năm, có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt.

• Chọn những quả có dấu hiệu bị nứt, đem phơi khô và tách lấy những hạt tốt.

• Ngâm hạt trong nước ấm khoảng 10 – 12 tiếng, loại bỏ hạt lép.

• Ủ những hạt còn lại trong túi vải ẩm. Khi hạt có dấu hiệu nứt vỏ thì có thể đem đi gieo trồng.

• Những cây giống đạt chuẩn là cây con khỏe, mọc thẳng, không có dấu hiệu bị sâu bệnh. Cây con trong 2 – 3 năm đầu đời cần được chăm sóc kỹ lưỡng: chú ý dọn cỏ quanh gốc, kiểm tra sâu bệnh, bón phân mỗi năm 1 lần.

• Khi cây đạt chiều cao từ 2m trở lên thì coi như cây đã trưởng thành. Lúc này nên đưa cây vào khu vực hố đã chuẩn bị sẵn. Chọn khu vực rộng rãi để cây đủ chỗ xòe tán, tránh trồng quá sát công trình hoặc cây khác.

Các yếu tố cần lưu ý khi chăm sóc cây hoa bằng lăng

Ánh sáng và nhiệt độ

Bằng lăng cực kỳ ưa sáng, nên trồng cây ở những nơi có thời lượng ánh nắng chiếu trực tiếp ít nhất 6 giờ mỗi ngày. Càng được cung cấp nhiều ánh sáng, chúng càng phát triển mạnh mẽ và ra nhiều hoa hơn.

Bằng lăng là loài cây ưa thích khí hậu vùng ôn đới và cận nhiệt đới ấm áp, có đôi chút ẩm ướt. Chúng phát triển kém hoặc khó sống ở những vùng quá lạnh. Đây cũng là lý do chúng gần như là biểu tượng của mùa hè rực nắng.

Đất trồng

Bằng lăng có thể sống được trên nhiều loại đất khác nhau, kể cả khu vực đất bị nhiễm phèn. Tuy nhiên, đất thịt pha cát, hay những loại đất giàu mùn, tơi xốp và có độ thoát nước tốt vẫn là ưu tiên hàng đầu để cây phát triển tối ưu. Nếu đất ở khu vực trồng cây nghèo dinh dưỡng, cần bổ sung thêm phân hữu cơ để cải thiện chất lượng đất.

Yêu cầu về nước

Cây bằng lăng có khả năng chịu hạn khá tốt. Đối với những cây đã lớn trồng chậu, nên tưới 1 hoặc 2 lần mỗi tuần trong thời kỳ ra hoa và trong những ngày nắng nóng. Thông thường, chỉ khi nào đất trên mặt chậu khô ráo mới nên tưới. Tránh tưới vào chiều tối hoặc ban đêm để hạn chế nấm bệnh. Với cây thả đất, rễ sẽ ăn sâu xuống và hút nước, gần như không cần tưới thường xuyên sau khi cây đã bén rễ và phát triển. Bạn cũng có thể tham khảo thêm kỹ thuật chăm sóc các loại cây cảnh khác như cay lan chi để có thêm kinh nghiệm.

Phân bón

Đối với bằng lăng mới trồng, nên bón thúc một tháng một lần trong năm đầu để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây bén rễ và phát triển. Khi cây đã trưởng thành, thì chỉ cần bón một lần mỗi năm vào mùa xuân bằng phân hữu cơ hoặc phân NPK cân đối. Bón phân quá nhiều có thể khiến cây mọc nhiều lá, ra ít hoa và dễ mắc bệnh.

Phòng trừ sâu bệnh

Cây bằng lăng khá khỏe mạnh và ít khi bị sâu bệnh tấn công nếu khâu chọn giống và chăm sóc được thực hiện kỹ lưỡng. Tuy vậy, vẫn cần thường xuyên quan sát cây để phát hiện và loại bỏ kịp thời các loại côn trùng hoặc sâu bệnh hiếm gặp có thể ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và ra hoa của cây.

Cắt tỉa

Bằng lăng thường ra hoa vào mùa hè, nên có thể thực hiện việc cắt tỉa cành vào cuối đông hoặc đầu xuân khi cây rụng lá và chưa đâm chồi mới. Ưu tiên loại bỏ những cành khô, yếu, sâu bệnh hoặc những cành mọc chồng chéo làm khuất tán. Sau mỗi đợt ra hoa, cần loại bỏ những bông hoa tàn còn sót lại trên cây để giảm thất thoát dinh dưỡng và thúc đẩy việc ra cành mới cho mùa hoa tiếp theo.

Tổng kết

Mỗi khi được nhìn ngắm những bông hoa bằng lăng nở, ký ức về tuổi học trò lại ùa về, nhiều hoài niệm biết bao. Sự xinh đẹp và duyên dáng của sắc hoa tím ấy thật khó có thể cưỡng lại được, đặc biệt với những người yêu màu tím mộng mơ. Không chỉ vậy, cây bằng lăng còn rất dễ trồng và có khả năng tạo bóng mát hiệu quả vào những ngày hè oi bức. Với những lợi ích về cảnh quan, môi trường và cả ý nghĩa tinh thần, bằng lăng là một sự lựa chọn tuyệt vời cho nhiều không gian khác nhau.

Nguồn: Moc Nhien Farm