Cây Lộc Vừng Bonsai: Ý Nghĩa Đặc Biệt và Top 10 Thế Cây Tuyệt Đẹp

Cây lộc vừng, với những chùm hoa nhỏ màu đỏ rực và hương thơm nồng nàn, từ lâu đã trở thành biểu tượng quen thuộc trong cảnh quan đô thị và sân vườn tại nhiều nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ đẹp khi vào mùa hoa, lộc vừng còn được ưa chuộng để tạo tác thành những cây bonsai giá trị. Những gốc Cây Lộc Vừng Bonsai không chỉ là tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, được nhiều người yêu cây cảnh săn đón.

Giới thiệu chung về cây lộc vừng

Lộc vừng là loại cây bản địa phổ biến ở các nước Đông Nam Á, thường mọc dọc theo bờ sông, kênh rạch. Đặc điểm nổi bật của cây là bộ rễ chắc khỏe, thân gỗ cứng cáp và khả năng thích nghi tốt với môi trường nóng ẩm. Hoa lộc vừng thường nở rộ thành từng chùm dài, có màu đỏ bắt mắt và tỏa hương thơm thoang thoảng, thu hút ong bướm. Khi hoa tàn và rụng xuống gốc, tạo nên một thảm màu đỏ lãng mạn dưới gốc cây, gợi liên tưởng đến sự sung túc, đủ đầy.

Ban đầu, lộc vừng chủ yếu được trồng làm cây xanh công cộng hoặc cây bóng mát. Tuy nhiên, với vẻ đẹp độc đáo của thân, gốc và đặc biệt là chùm hoa rực rỡ, cây lộc vừng dần được các nghệ nhân cây cảnh chú ý và tạo hình thành bonsai. Nghệ thuật bonsai lộc vừng đặc biệt phát triển ở các nước châu Á, nơi có điều kiện khí hậu phù hợp và nền văn hóa đề cao ý nghĩa phong thủy của cây.

Ý nghĩa phong thủy cây lộc vừng

Trong quan niệm phong thủy Á Đông, tên gọi “Lộc vừng” đã gợi lên ý nghĩa về tài lộc, may mắn và thịnh vượng. Màu đỏ của hoa khi nở được xem là biểu tượng của sự sung túc, tài khí dồi dào, mang đến nguồn năng lượng tích cực cho gia chủ. Việc hoa rụng đỏ gốc cây cũng tượng trưng cho tài lộc không ngừng đến, phủ đầy khắp nhà.

Cây lộc vừng còn được xếp vào bộ tứ quý “Sanh – Sung – Tùng – Lộc” (hoặc Mai – Sanh – Tùng – Lộc), đại diện cho sự bền vững, trường thọ, tài lộc và hưng thịnh. Cây có tuổi đời cao, có thể sống hàng trăm năm, thân gốc vững chãi, biểu trưng cho sức sống bền bỉ, sự trường tồn qua các thế hệ.

Vì những ý nghĩa tốt lành này, cây lộc vừng bonsai thường được trồng ở những vị trí quan trọng trong nhà như sân trước, tiền sảnh hoặc đặt trong chậu cảnh để trang trí, đón tài lộc vào nhà. Nhiều gia đình chọn lộc vừng làm cây cảnh trưng bày vào dịp Tết Nguyên Đán hoặc khi xây dựng nhà mới với mong muốn khởi đầu thuận lợi, làm ăn phát đạt. Việc chọn cây cảnh theo phong thủy cần xem xét kỹ vị trí trồng và loại cây, bởi mỗi loại cây có ý nghĩa khác nhau, chẳng hạn tại sao không nên trồng cây khế trước nhà.

Cây lộc vừng bonsai dáng đẹp trưng bày mang ý nghĩa phong thủy tốt lành

Hướng dẫn chăm sóc cây lộc vừng bonsai

Cây lộc vừng thuộc nhóm cây dễ trồng và chăm sóc. Chúng có bộ rễ khỏe và thân cây cứng cáp. Tuy nhiên, khi trồng lộc vừng trong chậu theo dáng bonsai, cần chú ý một số điểm để cây phát triển tốt và ra hoa đều:

Cách chăm sóc cây lộc vừng bonsai

• Ánh sáng và Nhiệt độ: Lộc vừng ưa nắng, đặc biệt là vào mùa hè. Cây cần nhiều ánh sáng để phát triển bộ lá xanh tốt, tiền đề cho việc ra hoa. Nhiệt độ thích hợp cho cây phát triển là từ 20°C đến 34°C.
• Đất trồng: Đất trồng cần đảm bảo độ tơi xốp và thoát nước tốt để tránh ngập úng gây thối rễ. Có thể trộn thêm trấu, xơ dừa, hoặc sỏi nhỏ vào đất thịt để tăng độ thoáng khí. Thay đất định kỳ khi thấy đất chai cứng hoặc cây có dấu hiệu kém phát triển (lá vàng, cằn).
• Chậu trồng: Chọn chậu có kích thước phù hợp với cây và có lỗ thoát nước ở đáy. Nếu muốn hạn chế sự phát triển kích thước của cây, có thể chọn chậu nhỏ hơn.
• Tưới nước: Lộc vừng cần lượng nước vừa phải, nhất là khi cây còn non, bộ rễ chưa khỏe. Tưới 2-3 lần mỗi ngày trong giai đoạn cây non hoặc thời tiết khô nóng. Giai đoạn cây trưởng thành có thể giảm tần suất tưới tùy vào độ ẩm của đất.
• Cắt tỉa: Cắt tỉa là khâu quan trọng để định hình và duy trì dáng bonsai. Loại bỏ những cành, lá già hoặc quá non, yếu kém để tập trung dinh dưỡng nuôi cành khỏe mạnh. Sử dụng dụng cụ cắt tỉa sắc bén và vệ sinh sạch sẽ để tránh lây nhiễm bệnh. Chăm sóc bộ rễ cũng rất quan trọng, tránh làm bầm dập hoặc trầy xước khi thay chậu hoặc tỉa rễ. Giống như lộc vừng, nhiều các loại cây cảnh đang hot cũng yêu cầu kỹ thuật chăm sóc và cắt tỉa riêng để giữ dáng và thúc đẩy sự phát triển.

Chậu cây lộc vừng bonsai cần lỗ thoát nước khi chăm sóc

Cách kích thích cây lộc vừng bonsai ra hoa

Lộc vừng thường ra hoa vào mùa xuân hoặc khi thời tiết chuyển lạnh nhẹ. Để cây ra hoa đồng loạt và đẹp, cần đảm bảo các yếu tố sau:

• Bộ lá xanh tốt: Cây cần có bộ lá khỏe mạnh, xanh tốt, hấp thụ đủ ánh sáng để tích lũy năng lượng cho quá trình ra hoa. Đảm bảo cây nhận đủ nắng và dinh dưỡng là điều kiện tiên quyết.
• Điều kiện thời tiết: Nhiệt độ giảm nhẹ là một trong những yếu tố kích thích cây ra hoa.
• Chế độ nước và phân bón: Điều chỉnh lượng nước tưới hợp lý trước mùa hoa có thể thúc đẩy cây phân hóa mầm hoa. Sử dụng các loại phân bón có hàm lượng kali và phốt pho cao (ví dụ như phân NPK tỷ lệ 15-30-15) để kích thích ra hoa. Việc này cũng tương tự với việc chăm sóc các loại cây cảnh ra hoa khác như hoa lài nhật, cần hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng của từng loại.
• Tuổi cây và giống: Cây càng già càng dễ ra hoa. Một số giống lộc vừng (như lộc vừng lá tròn) có xu hướng ra hoa sớm và lâu tàn hơn.

Kích thích cây lộc vừng bonsai ra hoa với bộ lá xanh tốt

Tổng hợp các thế cây lộc vừng bonsai đẹp

Nghệ thuật bonsai lộc vừng, tuy chưa có nhiều thế cố định phức tạp như một số loại cây cảnh khác, nhưng vẻ đẹp tự nhiên của thân, rễ, lá kết hợp với sự sáng tạo của nghệ nhân đã tạo nên nhiều dáng thế độc đáo. Dưới đây là 10 thế cây lộc vừng bonsai phổ biến và ấn tượng:

Ngũ thân bonsai

Thế ngũ thân là khi có nhiều thân (thường là 5 thân) cùng phát triển từ một gốc. Các thân có thể vươn lên độc lập với tán lá riêng, hoặc kết hợp thành một tán lớn duy nhất. Thế này thể hiện sự sum vầy, sung túc, mang ý nghĩa ngũ phúc lâm môn.

Thế cây lộc vừng bonsai ngũ thân với nhiều gốc vươn lên

Thân đôi bonsai

Còn gọi là thế phu thê hoặc song thụ, với hai thân chính mọc từ một gốc. Thân đôi lộc vừng thường được tạo dáng để hai thân vươn lên và kết thành một tán lớn, biểu trưng cho sự gắn bó, hòa hợp.

Cây lộc vừng bonsai thế thân đôi phổ biến

Quân tử bonsai

Thế quân tử thường là cây có thân thẳng, ít phân nhánh ở gốc, vươn cao hiên ngang. Dáng cây toát lên sự mạnh mẽ, chính trực, kiên cường đối mặt với thử thách. Để tạo được dáng này, đôi khi cần che chắn hoặc tác động để cây vươn lên tìm ánh sáng.

Lộc vừng bonsai thế quân tử vươn thẳng

Bán thác bonsai

Trong thế bán thác, một phần thân hoặc cành chính của cây vươn dài ra ngoài chậu và chúc xuống, nhưng không vượt quá đáy chậu. Dáng cây gợi hình ảnh dòng thác đổ lưng chừng, thể hiện sự vươn ra, hướng về phía có điều kiện sống tốt hơn (ánh sáng, nước). Việc duy trì dáng này thường cần kỹ thuật uốn và neo giữ.

Thế cây lộc vừng bonsai bán thác nghiêng độc đáo

Nghiêng bonsai

Thế cây có thân chính nghiêng hẳn về một bên, nhưng vẫn giữ được sự cân bằng nhờ bộ rễ và tán lá đối xứng. Dáng nghiêng thường gợi cảm giác cây đang oằn mình trước gió hoặc vươn mình ra biển, thể hiện sức sống mãnh liệt.

Cây lộc vừng bonsai thế nghiêng với tán lá đối xứng

Chổi ngược bonsai

Thế chổi ngược đẹp nhất khi cây rụng lá, để lộ cấu trúc cành được cắt tỉa và phân bố đối xứng, tựa như chiếc chổi úp ngược. Cây càng có nhiều cành nhỏ và các cành được uốn cong hợp lý thì dáng chổi ngược càng ấn tượng. Thường xuyên cắt tỉa và đi dây là kỹ thuật cần thiết để tạo và duy trì thế này.

Lộc vừng bonsai thế chổi ngược đẹp khi rụng lá

Nghịch suy phong bonsai

Thế nghịch suy phong mô phỏng cây sống ở vùng nhiều gió. Thân cây có thể uốn lượn ngược chiều gió, trong khi các cành lá lại xuôi theo chiều gió thổi. Dáng cây này thể hiện sự kiên cường, bản lĩnh, chống chọi với khắc nghiệt của tự nhiên.

Thế cây lộc vừng bonsai nghịch suy phong uốn lượn

Long giáng bonsai

Thế long giáng là một thế phức tạp và ít gặp ở lộc vừng, có nguồn gốc từ Trung Quốc, mô phỏng hình ảnh rồng bay xuống. Thân cây uốn lượn tạo hình thân rồng, với các cành tạo thành chân và đầu rồng. Thế này đòi hỏi kỹ thuật uốn nắn kỳ công và thường chỉ thực hiện được với những cây có tuổi đời cao, bộ rễ và thân đủ dẻo dai.

Cây lộc vừng bonsai thế long giáng phức tạp

Gỗ lũa bonsai

Thế gỗ lũa tận dụng vẻ đẹp của phần thân cây bị phong hóa, tróc vỏ tạo thành các mảng màu đối lập hoặc vân gỗ tự nhiên. Những tác phẩm này thường là cây cổ thụ, trải qua hàng trăm năm chịu tác động của thời tiết. Vẻ đẹp của thế gỗ lũa lộc vừng bonsai nằm ở sự kỳ vĩ, dấu ấn của thời gian và sức sống mãnh liệt tiềm ẩn bên trong phần gỗ đã hóa thạch.

Lộc vừng bonsai thế gỗ lũa với phần thân tróc vỏ

Cây trôi biển bonsai

Thế cây trôi biển (hay rễ phủ đá) phổ biến ở những cây lộc vừng mọc ven hồ, sông. Bộ rễ phát triển mạnh mẽ, bám chặt và phủ kín phần đá hoặc nền đất đặc biệt. Thế này nhấn mạnh vẻ đẹp của bộ rễ khỏe khoắn, gợi hình ảnh cây bám trụ kiên cường trên ghềnh đá, hoặc những thân cây trôi dạt dạt vào bờ biển rồi bám rễ sinh tồn. Để tạo dáng này, cần kích thích bộ rễ phát triển mạnh và hướng rễ phủ lên vật trang trí.

Cây lộc vừng bonsai thế trôi biển với rễ phủ trên đá

Cây lộc vừng bonsai không chỉ là một thú chơi tao nhã mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp tự nhiên, nghệ thuật tạo hình và ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Dù là một gốc lộc vừng mini để bàn hay một tác phẩm bonsai cổ thụ bề thế, chúng đều mang đến sức sống, tài lộc và điểm nhấn ấn tượng cho không gian sống.

Nguồn tham khảo: sieuthiphanbon.vn