Cây lục bình, hay còn gọi là bèo tây, là một loài thực vật thủy sinh quen thuộc với người dân Việt Nam, đặc biệt ở các vùng sông nước. Tuy nhiên, khái niệm “Cây Lục Bình Trên Cạn” lại khơi gợi sự tò mò. Trên thực tế, lục bình là loài sống nổi trên mặt nước, nhưng chính những ứng dụng đa dạng sau khi thu hoạch và xử lý đã mang loài cây này “lên cạn”, trở thành nguyên liệu phổ biến trong đời sống và thủ công mỹ nghệ. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loài bèo tây này và những công dụng “trên cạn” của nó.
Ban đầu, lục bình được biết đến là loài thân thảo, có tốc độ sinh trưởng cực nhanh trong môi trường nước ngọt hoặc những khu vực ẩm ướt. Chúng dễ dàng thích nghi và lan rộng, thường nở hoa tím nhạt rộ vào mùa hè, tạo nên khung cảnh lãng mạn trên sông hồ. Sự phát triển mạnh mẽ này cũng là lý do khiến lục bình trở thành một vấn đề môi trường ở nhiều nơi, gây cản trở giao thông thủy và ảnh hưởng đến hệ sinh thái dưới nước.
Lục bình còn được gọi là bèo tây
Đặc Điểm Sinh Học Của Cây Lục Bình (Bèo Tây)
Để hiểu về lục bình, chúng ta cần xem xét các đặc điểm cấu tạo của loài cây thủy sinh này:
- Thân: Thân lục bình dạng củ nhỏ, có thể sống trôi nổi hoặc bám vào bùn đất. Lá mọc từ bẹ thân tạo thành khóm cây cao khoảng 30-90 cm.
- Lá: Lá màu xanh lục, hình tròn, bề mặt nhẵn với gân hình cung. Đặc trưng nhất là cuống lá phình to, xốp giống như “bong bóng”, giúp cây nổi trên mặt nước.
- Rễ: Hệ rễ chùm dày đặc, màu đen, lơ lửng dưới nước, có thể mọc dài tới 1 mét, giúp cây hấp thu dinh dưỡng.
- Hoa: Hoa lục bình thường có màu xanh tím, mọc thành chùm. Cánh hoa phía trên thường có một đốm vàng nổi bật.
Tính Chất Đáng Chú Ý
Ngoài cấu tạo, lục bình còn sở hữu những tính chất đặc trưng:
- Sinh trưởng cực nhanh: Đây là điểm mạnh cũng như điểm yếu của lục bình. Khả năng sinh sản vô tính bằng chồi con và hữu tính bằng hạt giúp chúng nhân đàn với tốc độ chóng mặt.
- Tính xâm lấn: Do tốc độ sinh trưởng, lục bình được xếp vào danh sách các loài thủy sinh xâm hại nguy hiểm. Chúng có thể phủ kín mặt nước, ngăn ánh sáng, giảm oxy, gây hại cho sinh vật dưới nước và làm tắc nghẽn kênh mương. Khả năng phát tán tự nhiên qua gió, nước và hoạt động của con người càng làm vấn đề thêm trầm trọng.
- Khả năng hấp thụ dinh dưỡng: Lục bình có khả năng hấp thụ lượng lớn nitơ và photpho từ nước, giúp cải thiện chất lượng nước. Tính chất này được ứng dụng trong xử lý nước thải.
Ứng Dụng “Trên Cạn” Của Cây Lục Bình
Mặc dù là cây thủy sinh, giá trị kinh tế và sự phổ biến của lục bình trong đời sống hiện đại lại đến từ việc sử dụng nó trên cạn sau khi đã thu hoạch và xử lý.
- Chế tác thủ công mỹ nghệ và nội thất: Đây là ứng dụng “trên cạn” nổi bật nhất. Thân và cuống lá lục bình sau khi được phơi khô, xử lý có độ bền cao, nhẹ và dễ tạo hình. Chúng được dùng làm nguyên liệu đan lát các sản phẩm như giỏ xách, mũ, thảm, đồ trang trí, và đặc biệt là các món đồ nội thất như ghế, bàn, tủ, giường… mang vẻ đẹp mộc mạc, gần gũi với thiên nhiên. Ngành nghề này không chỉ tạo ra sản phẩm độc đáo mà còn góp phần tận dụng và xử lý lượng lục bình phát triển quá mức.
Sản phẩm thủ công từ lục bình
- Lọc nước (ứng dụng trực tiếp hoặc sau xử lý): Khả năng hấp thụ dinh dưỡng và kim loại nặng của lục bình được tận dụng trong các hệ thống lọc nước tự nhiên hoặc tiền xử lý nước thải. Dù cây sống trong nước, ứng dụng này vẫn liên quan đến việc quản lý và sử dụng cây như một vật liệu lọc.
- Làm phân bón hữu cơ: Lục bình tươi hoặc khô có thể ủ làm phân xanh, cung cấp dinh dưỡng cho đất trồng trên cạn.
- Làm thức ăn chăn nuôi: Một số nơi sử dụng lục bình non làm thức ăn cho gia súc, gia cầm.
Trong lĩnh vực trang trí không gian sống, bên cạnh lục bình, nhiều loại cây khác cũng được ưa chuộng như các loại cây cảnh mini hay cây có nguồn gốc tự nhiên. Ví dụ, các giống cây lộc vừng cảnh nổi tiếng với hoa đẹp thường được trồng làm cây cảnh sân vườn. Hay những loại cây có giá trị kinh tế và dược liệu như cây gù hương. Đối với không gian trong nhà, các loại cây nhỏ gọn như cây kim tiền mini lại rất phổ biến. Sự đa dạng của thế giới thực vật mang đến nhiều lựa chọn phong phú cho việc trang trí và ứng dụng trong đời sống hàng ngày.
Khả năng sinh trưởng của lục bình rất nhanh gây tắc nghẽn kênh, hồ
Có thể thấy, khái niệm “cây lục bình trên cạn” thực chất ám chỉ những ứng dụng đa dạng của loài cây thủy sinh này sau khi được thu hoạch và chế biến. Từ một loài cây sống hoàn toàn dưới nước, lục bình đã vượt qua môi trường sống ban đầu để trở thành nguyên liệu giá trị, góp mặt trong nhiều sản phẩm hữu ích “trên cạn”. Sự chuyển đổi này không chỉ thể hiện tính đa dụng của lục bình mà còn mở ra hướng đi trong việc kiểm soát và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên thực vật này.
XEM THÊM:
- Cây tía tô cảnh: Một loại cây cảnh quen thuộc với nhiều ứng dụng.
- Cây bằng lăng: Loài cây bóng mát với hoa tím đặc trưng.
Nguồn tham khảo: noithathomemay.com