Mỗi độ tháng 3 đến tháng 5 hàng năm, cây ngô đồng lại trút lá, đơm hoa tím hồng rực rỡ, tô điểm cho vẻ cổ kính của Hoàng thành Huế. Loài cây quý này có lịch sử gắn liền với triều Nguyễn và hiện diện ở nhiều di tích lịch sử, thu hút du khách đến chiêm ngưỡng.
Theo Sách Đại Nam nhất thống chí, việc trồng cây ngô đồng ở Huế bắt nguồn từ thời vua Minh Mạng. Nhà vua đã sai người lên rừng núi tìm kiếm loại cây này để trồng trong Hoàng thành. Những cây đầu tiên được đưa về trồng tại điện Cần Chánh, sau đó nhân rộng ra nhiều lăng tẩm, đền đài khác.
Ngày nay, du khách có thể chiêm ngưỡng cây ngô đồng tại nhiều địa điểm ở Huế. Nổi bật là khu vực sau Điện Thái Hoà, Tả Vu và Hữu Vu trong Đại Nội. Tại đây có những cây cổ thụ lớn, cao tới 16-18m với đường kính thân cây đạt tối thiểu 0,7m. Ngoài ra, ngô đồng còn xuất hiện ở một số công viên như Thương Bạc, Phu Văn Lâu, Tứ Tượng và các lăng tẩm như lăng Minh Mạng, lăng Tự Đức. Sự đa dạng của các loại cây cảnh cũng góp phần làm đẹp không gian sống và các công trình kiến trúc, từ những loài mang ý nghĩa phong thủy như cây thần tài đến những loài hoa rực rỡ như cây hoa hồng leo.
Thời điểm cây ngô đồng đẹp nhất là vào mùa đơm hoa, kéo dài từ tháng 3 đến tháng 5 dương lịch hàng năm. Trước khi ra hoa, cây sẽ rụng hết lá. Sau đó, những chùm hoa nhỏ bé, dày đặc bắt đầu kết lại trên cành, chuyển dần từ màu tím nhạt rồi dần ứng hoa cà (hồng phấn). Từ xa, đứng ngắm thấy cả vòm cây như được bao phủ bởi một tấm áo hoa rực rỡ, làm bừng sáng không gian xung quanh. Bên cạnh vẻ đẹp lộng lẫy của ngô đồng, các loài cây hoa khác như cây nhất chi mai hay cây đồng tiền cũng được nhiều người yêu thích bởi vẻ đẹp riêng và ý nghĩa biểu tượng.
Các nhà nghiên cứu văn hóa Huế nhận định, ngô đồng phô diễn vẻ lộng lẫy và sang trọng nhất khi đơm hoa. Tuy nhiên, nếu trồng riêng lẻ trên đường phố, chúng sẽ không đủ tán để che bóng mát cho người dân, khác với mục đích của việc trồng cây lấy bóng mát trước nhà. Vẻ đẹp của ngô đồng càng được tôn vinh khi được trồng xen kẽ, làm điểm nhấn cho các công trình di tích Cố đô Huế, chùa chiền, cung điện trong Thành nội hay các công viên trong thành phố. Sự kết hợp giữa những chùm hoa hồng phấn và nền tường rêu phong cổ kính tạo nên một khung cảnh say đắm lòng người.
Nhận thấy giá trị cảnh quan và văn hóa của loài cây này, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đang tích cực nhân giống và bảo tồn cây ngô đồng, góp phần gìn giữ vẻ đẹp đặc trưng của xứ Huế.
Mùa hoa ngô đồng là thời điểm lý tưởng để đến thăm Cố đô Huế. Du khách đừng bỏ lỡ cơ hội chiêm ngưỡng “thảm hoa” ngô đồng tuyệt đẹp tại Đại Nội, công viên Tứ Tượng, sân Nghinh Lương Đình và nhiều địa điểm khác. Đây sẽ là trải nghiệm khó quên để ngắm nhìn loài hoa quý phái này trong không gian lịch sử.
Nguồn tham khảo: Sách Đại Nam nhất thống chí, VGP.