Cây xương khỉ, hay còn gọi là bìm bịp, từ lâu đã được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị nhiều bệnh lý. Vậy Cây Xương Khỉ Trị Bệnh Gì? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về đặc điểm, công dụng và các bài thuốc từ cây xương khỉ.
Đặc điểm của cây xương khỉ
Cây xương khỉ (tên khoa học: Clinacanthus nutans) thuộc họ Ô rô. Cây có những đặc điểm nhận dạng như sau:
- Thân cây nhỏ, màu xanh, cao khoảng 1 – 1,5 mét, thường mọc thành từng cụm.
- Lá cây hình thuôn dài, màu xanh, nhỏ dần về phía đầu lá. Mặt lá nhẵn, có nhiều gân, gân chính giữa lớn nhất, các gân còn lại đối xứng qua gân giữa.
- Hoa cây màu hồng hoặc đỏ, mọc thành chùm. Phía trên hoa có màu vàng của bao phấn. Cuống hoa ngắn (3 – 5cm) đối ngược với chiều dài của hoa, đây là đặc điểm nhận dạng của loài hoa này.
Tất cả các bộ phận của cây xương khỉ đều được dùng làm thuốc. Có thể thu hái lá, ngọn hoặc toàn bộ cây để sắc thành thuốc. Dược liệu sau khi thu hái đem rửa sạch, dùng tươi hoặc cắt thành khúc ngắn rồi phơi hoặc sấy khô. Ngọn cây hoặc lá có thể dùng để gói bánh hoặc nấu canh. Dược liệu khô cần được bảo quản trong túi nilon ở điều kiện khô ráo, thoáng mát.
Cây xương khỉ trị bệnh gì?
Các nghiên cứu khoa học cho thấy cây xương khỉ chứa hàm lượng lớn hoạt chất flavonoid có tác dụng kháng viêm, làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể. Các hoạt chất khác có trong xương khỉ như flavon, glycosid, vitamin và khoáng chất, tanin, chất xơ… Vậy cây xương khỉ có tác dụng gì? Công dụng của cây xương khỉ đối với sức khỏe con người đã được chứng minh cả trong y học hiện đại và y học cổ truyền:
Theo Y học hiện đại:
- Hỗ trợ điều trị ung thư giai đoạn đầu. Hoạt chất flavonoid trong dược liệu xương khỉ có công dụng chống oxy hóa mạnh, giúp tăng cường lưu thông máu, ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư.
- Hỗ trợ cầm máu.
- Giúp làm giảm sẹo, nhanh lành vết thương, hỗ trợ điều trị các bệnh lý về da.
Theo Y học cổ truyền:
- Tăng cường sức khỏe, cung cấp dinh dưỡng và nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
- Điều trị viêm dạ dày, viêm họng và các bệnh lý ngoài da như vàng mắt, vàng da…
- Hỗ trợ làm giảm đường máu, hạ cholesterol.
- Hỗ trợ điều trị viêm gan, lợi mật, mát gan, lưu thông máu và cải thiện huyết áp.
- Điều trị các bệnh lý về xương khớp như phong tê thấp, đau nhức, gãy, còi xương.
- Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư như u hạch, phổi, gan…
- Công dụng giảm men gan; phục hồi chức năng gan bị tổn thương do các chất độc hại, bia rượu.
Công dụng của cây xương khỉ
Các bài thuốc từ cây xương khỉ
Dưới đây là một số bài thuốc từ cây xương khỉ được sử dụng trong dân gian:
- Hỗ trợ điều trị ung thư giai đoạn đầu: Dùng 10 lá cây xương khỉ đã rửa sạch, nhai kỹ và nuốt. Mỗi ngày thực hiện 5 lần và duy trì trong thời gian 3 tháng sẽ giúp làm giảm các cơn đau. Trường hợp bệnh lý đã kéo dài có thể tăng liều lên 15 lá mỗi lần dùng và ăn 6 lần mỗi ngày.
- Trị viêm gan, xơ gan, vàng da: Dùng 30g cây xương khỉ, 15g mỗi vị thuốc gồm trần bì, lá vọng cách, 20g râu ngô, 10g sâm đại hành. Sắc hỗn hợp dược liệu với 1,5 lít nước đến khi còn 800ml thì dùng lại. Nước thuốc được chia nhiều lần uống trong ngày.
- Chữa ho: Người bệnh có triệu chứng ho khan, ngứa cổ, mất mạch, đau đầu… có thể dùng 8 lá dược liệu này ăn 3 lần mỗi ngày (mỗi lần dùng cách nhau 1 giờ) sẽ giúp giảm triệu chứng ho nhanh chóng và hiệu quả.
- Trị gai cột sống đau nhức xương, thoái hóa cột sống: Dùng 80g cây xương khỉ tươi, 50g đại hành tươi và 50g ngải cứu. Giã nhuyễn hỗn hợp dược liệu, xào nóng với giấm sau đó dùng đắp vào vị trí đau và băng cố định lại. Người bệnh nên thực hiện bài thuốc vào buổi tối trước khi đi ngủ, để nguyên vị trí đắp thuốc đến sáng rồi gỡ. Duy trì sử dụng bài thuốc từ 5 – 10 ngày sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị.
Mặc dù cây xương khỉ có nhiều công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe, nhưng bất kỳ loại thuốc nào cũng có những chống chỉ định và tác dụng phụ nhất định. Vì vậy, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị trước khi sử dụng.