Contents
Ớt chỉ thiên là một trong những loại ớt phổ biến nhất tại Việt Nam, được canh tác rộng rãi trên khắp cả nước nhờ khả năng thích nghi tốt và mang lại giá trị kinh tế đáng kể. Giống ớt này không chỉ dễ trồng, có thể cho thu hoạch nhanh chóng mà còn là nguồn thu nhập quan trọng cho bà con nông dân. Để đạt được năng suất tối ưu và hạn chế rủi ro từ sâu bệnh, điều kiện thời tiết, việc áp dụng đúng các kỹ thuật trồng và chăm sóc là vô cùng cần thiết.
Thời vụ trồng ớt chỉ thiên hiệu quả
Việc xác định thời điểm trồng phù hợp giúp cây ớt Chỉ Thiên phát triển thuận lợi, giảm thiểu tác động tiêu cực từ môi trường và sâu bệnh. Bà con nông dân ở các vùng miền khác nhau cần chú ý:
- Tại miền Bắc: Có thể thực hiện 3 vụ ớt chỉ thiên mỗi năm:
- Vụ sớm: Gieo hạt vào tháng 8 – 9 dương lịch, thu hoạch từ tháng 12 đến tháng 1 dương lịch năm sau.
- Vụ chính: Gieo hạt vào tháng 10 – 11 dương lịch, bắt đầu thu hoạch từ tháng 2 – 3 dương lịch.
- Vụ hè thu: Gieo hạt vào tháng 4 – 5 dương lịch, thu hoạch vào tháng 8 – 9 dương lịch.
- Tại miền Trung: Do tháng 9 – 10 dương lịch thường là mùa mưa bão, bà con chủ yếu tập trung vào vụ chính: gieo hạt tháng 10 – 11, thu hoạch từ tháng 1 – 2 dương lịch. Nếu thời tiết thuận lợi, ít mưa bão, có thể trồng cả 3 vụ tương tự miền Bắc.
- Tại miền Nam: Tháng 8 đến tháng 11 dương lịch là mùa nước nổi ở miền Tây. Ớt chỉ thiên thường được trồng vào vụ chính (gieo tháng 10, thu tháng 2 dương lịch) và vụ hè thu (gieo tháng 4, thu tháng 8 dương lịch).
Tìm hiểu thêm về các kỹ thuật chuẩn bị nền tảng cho việc trồng trọt qua bài viết [cách trộn đất trồng rau].
Chọn giống ớt chỉ thiên: Nền tảng năng suất
Lựa chọn giống là yếu tố quan trọng quyết định năng suất và khả năng chống chịu của cây. Trên thị trường có nhiều đơn vị cung cấp hạt giống, bà con nên chọn mua tại các nguồn uy tín để đảm bảo chất lượng hạt giống tốt nhất: hạt mẩy, khô ráo, không ẩm mốc.
Các giống ớt chỉ thiên được khuyến cáo trồng phổ biến hiện nay, cho năng suất cao và cây sinh trưởng mạnh, chống chịu tốt với điều kiện bất lợi là NS 507, NS 555, NS 508.
Sau khi có hạt giống, nên xử lý bằng cách ngâm trong nước ấm (tỷ lệ 3 sôi : 2 lạnh) khoảng 30 phút đến 1 tiếng, sau đó vớt ra hong khô dưới ánh nắng mặt trời trước khi gieo.
Ớt chỉ thiên chín đỏ trên cây, thể hiện năng suất
Chuẩn bị đất trồng cho ớt chỉ thiên: Tơi xốp, giàu dinh dưỡng
Ớt chỉ thiên không quá kén đất, nhưng để cây phát triển tối ưu, đất cần giàu mùn, dinh dưỡng, có độ pH phù hợp (tránh quá chua hoặc quá mặn). Đặc biệt, đất phải tơi xốp và có khả năng thoát nước tốt, ngăn ngừa tình trạng úng nước gây thối rễ.
Để phòng ngừa bệnh nấm và hỗ trợ phân giải chất tồn dư (như thuốc bảo vệ thực vật) trong đất, bà con nên bổ sung từ 150 đến 250kg Ben sol V trên mỗi hecta khi bón lót.
Bên cạnh đó, việc làm đất cần được thực hiện kỹ lưỡng: cày bừa cho đất tơi xốp, sạch cỏ dại. Lên luống là kỹ thuật cần thiết để đảm bảo thoát nước tốt. Luống nên có chiều rộng khoảng 1m, cao 20-30cm. Cày xới sâu 20-25cm và làm mương thoát nước rộng khoảng 40cm. Sử dụng màng phủ nông nghiệp cũng giúp bảo vệ đất và giữ ẩm hiệu quả.
.jpg)
Kỹ thuật trồng và chăm sóc ớt chỉ thiên đúng cách
Để hạt ớt chỉ thiên nảy mầm đều, bà con cần ngâm ủ hạt giống trước khi gieo. Sau khi hạt nứt nanh hoặc ra mầm, tiến hành gieo vào đất đã chuẩn bị. Phủ nhẹ một lớp rơm hoặc trấu mỏng lên trên và tưới nước giữ ẩm.
Trồng ớt nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp gay gắt. Tưới nước đều đặn 2 lần mỗi ngày vào sáng và chiều. Vào mùa mưa, cần đặc biệt chú ý hệ thống thoát nước để cây không bị ngập úng gây thối rễ.
Trong quá trình canh tác [cây thanh long] hay ớt chỉ thiên, việc bón phân đóng vai trò then chốt. Có ba thời điểm vàng cần bón phân cho ớt chỉ thiên:
- Khoảng 1 tuần sau khi trồng cây con.
- Ngay trước khi cây bắt đầu ra hoa.
- Sau mỗi đợt thu hoạch ớt.
Phân Ben sol V là lựa chọn tối ưu để bổ sung vi lượng, giúp cây phục hồi và phát triển mạnh sau thu hoạch. Đặc biệt, khi cây bắt đầu đậu trái và sau thu hoạch, lượng bón từ 0,5 đến 1 kg Ben sol V cho mỗi cây được khuyến cáo (Lưu ý: Liều lượng này cần được điều chỉnh tùy theo điều kiện thực tế và hướng dẫn từ chuyên gia). Có thể kết hợp bón phân đơn hoặc NPK cùng Ben sol V trong các đợt bón lót và bón thúc.
Ngoài ra, cần thường xuyên làm cỏ, tỉa bỏ lá già, lá bị sâu bệnh ở gốc để tạo độ thông thoáng cho cây, hạn chế nơi ẩn náu của sâu bệnh. Cần tỉa bớt các nhánh vô hiệu, nhánh nhỏ, lá già, lá gốc, lá bệnh để tập trung dinh dưỡng và giảm mầm bệnh.
Làm giàn cho cây nên thực hiện sớm, sau trồng khoảng 35 – 40 ngày. Có thể làm giàn kiểu chữ A hoặc hàng rào, dùng dây mềm buộc cố định cây vào giàn. Việc này giúp cây đứng vững, quả không chạm đất và dễ dàng cho việc chăm sóc, thu hoạch. Tương tự như khi chăm sóc [cây cau lùn] để cây phát triển dáng đẹp, ớt chỉ thiên cũng cần sự hỗ trợ từ giàn.
Cây ớt chỉ thiên có cành lá sum suê và giàn chống đỡ
Nhận diện và phòng trừ sâu bệnh hại trên cây ớt chỉ thiên
Ớt chỉ thiên dễ bị tấn công bởi nhiều loại sâu bệnh:
- Bọ trĩ, bọ phấn trắng: Gây hại trên lá non, ngọn cây. Cần phát hiện sớm và có biện pháp xử lý kịp thời.
- Sâu xanh đục trái: Gây hại búp non, nụ hoa và đục thủng quả ớt.
- Sâu ăn tạp: Phá hoại trên lá và cây con.
- Sâu xanh da láng: Kích thước nhỏ hơn sâu xanh, ăn nhiều loại cây trồng (ớt, hành…) và có khả năng kháng thuốc mạnh.
- Bệnh thán thư ớt (đốm trái – nổ trái): Vết bệnh hình bầu dục hoặc thoi, màu nâu đen hoặc vàng trắng. Gây thối chồi non, chết cây con, thối quả, làm giảm năng suất.
- Bệnh đốm trắng lá: Gây hại lá bánh tẻ đến lá già, làm lá rụng sớm, giảm năng suất và kích thước trái.
Việc quan sát vườn ớt [cây mẫu đơn] hay ớt chỉ thiên thường xuyên giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh để có biện pháp can thiệp kịp thời.
Lá cây ớt chỉ thiên bị bệnh, cần phòng trừ sâu bệnh kịp thời
Thời điểm và cách thu hoạch ớt chỉ thiên
Cây ớt chỉ thiên có chu kỳ sinh trưởng từ 90-120 ngày tính từ lúc gieo trồng đến khi có thể bắt đầu thu hoạch lứa quả đầu tiên. Quả ớt chuyển từ màu xanh sang màu đỏ khi chín.
Bà con có thể thu hoạch quả khi còn xanh để làm gia vị hoặc phơi khô. Nếu muốn thu hoạch quả chín để ăn tươi hoặc bán, nên chọn những quả đã chuyển sang màu đỏ tươi, không có dấu hiệu nứt nẻ hay sâu bệnh.
Thời điểm thu hoạch tốt nhất trong ngày là vào buổi sáng hoặc chiều mát, tránh thu hoạch vào giữa trưa nắng gắt vì quả dễ bị héo, giảm độ tươi ngon và chất lượng. Thu hoạch nhẹ nhàng, tránh làm gãy cành hoặc tổn thương cây.
Quả ớt chỉ thiên chín đỏ mọng trên cành, sẵn sàng thu hoạch
Áp dụng đúng các kỹ thuật từ chọn giống, làm đất, chăm sóc đến phòng trừ sâu bệnh sẽ giúp bà con trồng ớt chỉ thiên đạt năng suất cao, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững.
Nguồn tham khảo: Báo Dân tộc